ҚАРАШЫҒАНАҚ КЕН ОРНЫНДАҒЫ МҰНАЙ КӘСІПШІЛІГІ ЖАБДЫҚТАРЫНЫҢ КОРРОЗИЯСЫ

Аңдатпа

Қарашығанақ кен орны (Қарашығанақ мұнай-газконденсат кен орны) «қышқыл» өндіру жағдайларымен сипатталады: құрамында бір мезгілде CO₂ және H₂S болуы, өнімнің салыстырмалы түрде төмен сулануы, қорының күрделі стратиграфиясы және шектен тыс континенттік климат. Кешенді тоттану қауіптілігі бірнеше механизмдердің жиынтығымен айқындалады: болаттағы көмірқышқылдық тоттану, H₂S ортасында кернеулі сульфидтік жарылу және сутектік морттану, сутек-индуцирленген коррозия/қабаттану, конденсациялық судың қышқылдануы, сондай-ақ микробиологиялық тоттану. Мақалада Қарашығанақтың типтік ұңғымалары мен құбырлық жүйесі үшін коррозия факторларына аналитикалық шолу жасалған; қабаттық/жерүсті жағдайларды модельдеу негізінде зерттеу әдістемесі ұсынылған; API болаттары мен ISO 15156 бойынша тоттануға төзімді қорытпаларға қатысты металлдың жоғалу жылдамдығы мен морт сыну қаупінің есептік-эксперименттік бағалау нәтижелері талқыланған; инженерлік шешімдер жиынтығы қалыптастырылған: материалдарды таңдау, ингибиторлық қорғау, pH тұрақтандыру, ылғал/тұздарды басқару, құбырларды тазалау, мониторинг (ER/LPR-зондтар, купондар, инспекция). CO₂≈H₂S парциалдық қысымдары мен 70–95 °С температура жағдайында FeCO₃ қорғаныш қабықшалары күкіртсутектік фазалармен (макинэвит, грейгит) тұрақсызданатыны, бұл коррозияның жергіліктенуін және SSC-ға сезімталдықты арттыратыны көрсетілді; сонымен бірге өнімнің төмен сулануы және газды тиімді дегазациялау/құрғату магистральдық құрғақ газ құбырларындағы тәуекелдерді азайтады. Қорытындыларға сәйкес, коррозияны жүйелер бойынша (ұңғыма оқпаны — фонтанды арматура — шлейф — сепарация — суды бөлу — реинъекция) дифференцияланған басқару, сондай-ақ техникалық қызмет көрсету бағдарламасына RBI тәсілін енгізу қажеттілігі дәлелденген.