КӨШПЕНДІЛЕРСІЗ ӘЛЕМ: МЕЗОАМЕРИКА ҮНДІ МӘДЕНИЕТТЕРІНІҢ ДАМУЫНДАҒЫ МӘСЕЛЕЛЕР
DOI:
https://doi.org/10.62724/202440108Кілт сөздер:
Мезоамерика, майя, үнді мәдениеттері, тарих, металлургия, әскери іс, ҚазақстанАңдатпа
Бұл мақалада Мезоамерика тарихы қарастырылып, жергілікті халықтардың қоғамдарының кейбір аспектілеріне назар аударылады. Барлық осы аспектілерді ортақ бір фактор біріктіреді: көшпенділердің болмауы, бұл үнді мәдениеттерінің дамуына айтарлықтай әсер етті. Өз кезегінде, бұл әртүрлі мәдени орталықтар арасындағы мәдени байланыстарды дамытудағы көшпенді элементтің рөлін және маңыздылығын айқындайды, бұл кейіннен Ескі Әлемдегі біртұтас трансқұрлықтық магистраль – Ұлы Жібек жолының пайда болуына алып келді. Мезоамерика қоғамдарының тамаша жетістіктеріне қарамастан, бұл мәдениеттер дәл осындай сауда және мәдени байланыс құра алмады, бұл олардың оқшаулануына, құлдырауына және өзіндік мәдениеттерінің күйреуіне әкелді.
Саудадан бөлек, мәдени ортада көшпенділердің болмауы металлургия саласының дамуының жалпы артта қалуына алып келді, бұл кейбір аймақтарда ең үлкен жетістіктерге жетті. Сондай-ақ, әскери іс, ресурстық база мен табиғи жер бедерінің шектеулеріне байланысты, жаңа басқыншыларға төтеп бере алатындай деңгейге жете алмады. Осы барлық өзара байланысты себептер көшпенді шаруашылықтың Ескі Әлемдегі мәдени қоғамдардың даму негізі ретіндегі рөлін және маңыздылығын көрсетеді.
