ОПОКАДАН АЛЫНҒАН ҚҰРЫЛЫС МАТЕРИАЛЫ
DOI:
https://doi.org/10.62724/202520302Кілт сөздер:
Опока, құрылыс материалы, кремнийлі опал-кристобалит жынысы, термолит, толтырғыш, жеңіл кірпіш, сертификат.Аңдатпа
Мақалада өнеркәсіпте кремнийлі жыныстар - опоктарға жататын табиғи қазбалардың құрылыс материалдарын зерделеудің және пайдаланудың негізгі әдістері мен тәсілдері көрсетілген.Опок тау жынысының шығу табиғаты, оның кен орындары, қорларды талдау жұмысары айқындалғанү.Қазақстан Республикасының Батыс Қазақстан облысындағы Шипов опок кен орнын зерттеу нәтижесiнде кен орнының периметрi бойынша әртүрлi тереңдiкте және әртүрлi нүктелерде бiрнеше ондаған сынама iрiктеужұмыстары жүргiзiлдi. Опоканың қасиеттері зертханалық зерттеулер жүргізу арқылы, минералдық-петрографиялық, физикалық, химиялық және талдаулардың басқа да түрлерінің әдістері қолданылды.
Опока шикі затынан алынатын құрылыс материалдары үшін дербес материал ретінде және бетон бұйымдары мен конструкцияларын және асфальтбетонды дайындау кезінде жеңіл (ірі және ұсақ) толтырғыш ретінде пайдаланылатын термолитті дайындау үшін шикізат ретінде зерттелді. Термолит 11500С кезінде опокты жоғары температурада күйдіру жолымен зертханалық және өнеркәсіптік жағдайларда алынған.Аккредиттелген сынақ зертханаларындағы термолиттің зертханалық зерттеулері оның химиялық құрамының, беріктік қасиеттерінің және радиациялық қауіпсіздігінің нормативтік талаптарға сәйкестігін көрсетті.Термолитке жүргізілген зерттеулер сынақтарының негізінде өнім сапасының сертификаты алынды. Опокадан жасалған бұйымдарды өндіру технологиясы әзірленді, жеңіл салмақты кеуекті кірпіш алынды. Термолит ірі толтырғыш ретінде пайдаланылып жеңіл бетон блоктарын, тротуар плиткасын және тротуар жиегін дайындауға арналған жеңіл бетон құрылыс материалы алынды. Термолитті алу негізінде жол жабынын орнату үшін асфальт-бетон дайындалды.Құрылыс материалдары мен бұйымдарын дайындауға арналған технологиялық жабдық іріктелінді.